Μετά τα πρώτα χρόνια, κατά τα οποία τα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας είχαν στον πυρήνα τους πολιτικές αιχμές, ο θεσμός άρχισε σταδιακά να προσλαμβάνει έναν περισσότερο εορταστικό χαρακτήρα και να εγκαταλείπει εν μέρει το πολιτικό του στίγμα, κάτι για το οποίο δέχεται έντονη κριτική.
Τα τεράστια άρματα, οι πολύχρωμες στολές και η συνολική αισθητική συγκεντρώνουν πολλές φορές τα πυρά, με το επιχείρημα ότι η υπερβολική εκκεντρικότητα λειτουργεί σε βάρος της ουσίας και απονομιμοποιεί το Pride στη συνείδηση του κόσμου.
Προφανώς, η υποχώρηση της πολιτικής διάστασης των εκδηλώσεων δεν συμβάλλει στην εκπλήρωση του αρχικού σκοπού, δηλαδή αφενός την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τα προβλήματα της LGBTQI+ κοινότητας, αφετέρου την άσκηση πίεσης και την ουσιαστική διεκδίκηση για την κατοχύρωση και διεύρυνση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
Οταν, μάλιστα, απουσιάζει το πολιτικό κριτήριο, οι χορηγοί βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να βάλουν τους δικούς τους κανόνες και να προσφέρουν οικονομική ενίσχυση με αντάλλαγμα την αυτοπροβολή. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της El Dorado Gold, που πρωταγωνιστεί στο περιβαλλοντικό έγκλημα μεγατόνων στις Σκουριές, η οποία πέρυσι συμπεριλήφθηκε στους μεγάλους χορηγούς του Athens Pride, πριν τελικά απορριφθεί λόγω των δικαιολογημένων αντιδράσεων που προκλήθηκαν.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι το Pride είναι και Φεστιβάλ Ορατότητας. Διότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα υφίστανται όλες τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου έναν σκληρό κοινωνικό ρατσισμό, ισχυρά ενσωματωμένο στο εκπαιδευτικό σύστημα, στα ΜΜΕ και σε κάθε είδους δομή και μηχανισμό, με αποτέλεσμα να αποκλείονται από ολόκληρες πτυχές της κοινωνικοοικονομικής ζωής και να αναγκάζονται να αποκρύψουν ή, ακόμη χειρότερα, να απαρνηθούν τη σεξουαλική τους ταυτότητα.
Την ημέρα διοργάνωσης του Pride, αντίθετα, αυτά τα άτομα αισθάνονται ότι μπορούν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους σε μια κοινωνία που αντιμετωπίζει το «διαφορετικό» στην καλύτερη περίπτωση με αδιαφορία και στη χειρότερη με εχθρότητα. Αυτή η ορατότητα, παρότι πολλές φορές ενδεχομένως εκδηλώνεται με υπερβολικό τρόπο, δεν πρέπει να υποτιμάται, ακριβώς γιατί αποτελεί ανάσα για ολόκληρη την LGBTQI+ κοινότητα.
Το γεγονός ότι ο θεσμός του Pride έχει σήμερα εμπορευματοποιηθεί, έχοντας παράλληλα απολέσει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική του διάσταση, δεν πρέπει να παραμείνει μια απλή διαπίστωση, αλλά να μας οδηγήσει στην εξαγωγή συγκεκριμένων συμπερασμάτων γύρω από το πώς μπορούν τα φεστιβάλ να μετασχηματιστούν, επιστρέφοντας εκ νέου στις ρίζες τους. Ποιο πρέπει λοιπόν να είναι το Pride τού αύριο;
Η απάντηση στο ερώτημα έχει τρεις αλληλοσυμπληρούμενες όψεις, διότι το Pride πρέπει να είναι ταυτόχρονα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας, Ορατότητας και Διεκδίκησης.
Η υπερηφάνεια σημαίνει ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα αποκτούν εκείνο τον φυσικό και κοινωνικό χώρο που τους επιτρέπει να εκφράσουν την ταυτότητα του φύλου και τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό περήφανα, χωρίς φόβο και περιορισμούς, με την προοπτική, μάλιστα, αυτή η ελευθερία να χαρακτηρίζει την καθημερινή τους ζωή και να μην εγκλωβίζεται σε έναν επετειακό εορτασμό. Η ορατότητα σημαίνει ότι, με αφορμή το φεστιβάλ, οι LGBTQI+ άνθρωποι φεύγουν πρόσκαιρα από το κοινωνικό περιθώριο και έρχονται στο προσκήνιο.
Ετσι, όλο και περισσότεροι πολίτες, ακόμη και αν δεν συμμετέχουν στις αντίστοιχες εκδηλώσεις, αποκτούν εικόνα για τα πραγματικά προβλήματα και τις ανάγκες των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Η διεκδίκηση σημαίνει ότι το Pride οφείλει, πέρα από οτιδήποτε άλλο, να διατηρεί την κινηματική του προέλευση, να εμπλουτίζει τον δημόσιο διάλογο με επιστημονικά και πολιτικά επιχειρήματα και να αποτελεί μοχλό για την αποτύπωση αιτημάτων που θα κατοχυρώνουν τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Σήμερα στην Ελλάδα, παρά την ευόδωση των πολύχρονων αγώνων του LGBTQI+ κινήματος και την αυτονόητα σημαντική ικανοποίηση πάγιων ζητουμένων, όπως η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης ή η θέσπιση της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου, υπάρχει τεράστιο περιθώριο περαιτέρω διεκδικήσεων.
Η αυστηρή καταπολέμηση της έμφυλης ανισότητας και η θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου και της τεκνοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια πρέπει να συνιστούν κεντρικούς πυλώνες των διεκδικήσεων αυτών και να αποτυπώνονται με απτό και πρακτικό τρόπο. Αυτά τα αιτήματα οφείλουν να βρίσκονται στη βάση οποιουδήποτε φεστιβάλ και να καθορίζουν τη στοχοθεσία του, χωρίς απαραίτητα να το απογυμνώνουν από τον πολύχρωμο και πολυσυλλεκτικό του χαρακτήρα.
Η αναβάθμιση του Pride σε Φεστιβάλ Υπερηφάνειας, Ορατότητας και Διεκδίκησης είναι βέβαια αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής μάχης για ατομικές ελευθερίες και κοινωνικά δικαιώματα.
Για εμάς άλλωστε, η κοινότητα και τα δικαιώματά της δεν πρέπει να είναι μια υπόθεση που αφορά λίγους, αλλά ακόμα ένα κρίσιμο πεδίο διεκδίκησης μπροστά στο συνολικό διακύβευμα της κοινωνικής χειραφέτησης και της εμβάθυνσης της δημοκρατίας. Γι’ αυτό, είναι πιο αναγκαίο από ποτέ το Pride να αποκτήσει ξανά πολιτικό στίγμα. Είναι πάντα η πολιτική σε τελευταία ανάλυση αυτή που διαμορφώνει τις τύχες των ανθρώπων. Γιατί κανένα δικαίωμα δεν κατακτήθηκε χωρίς συλλογικούς και οργανωμένους αγώνες.
*Επιτροπή Δικαιωμάτων Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου