ΤΟ 2015 ο Βραζιλιάνος άσος της Ζενίτ, Χουλκ είχε μιλήσει ανοικτά για τον ρατσισμό στα ρωσικά γήπεδα: «Αν συμβεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο θα είναι πραγματικά δυσάρεστο. Συμβαίνει συνήθως όταν παίζουν οι ρωσικοί σύλλογοι και ο κόσμος δεν το γνωρίζει. Πρέπει να πω ότι το βλέπω να συμβαίνει σε κάθε παιχνίδι». Ήδη, οι οπαδοί της ομάδας του είχαν κάνει γνωστή την ιδεολογία τους όταν απαίτησαν να μην έχουν θέση στο ρόστερ όσοι παίκτες είναι μαύροι ή είναι γκέι καθώς έβλεπαν τους εαυτούς τους σαν τους φρουρούς της μοναδικής ταυτότητας της Ζενίτ ως «λευκό» κλαμπ. Την ίδια περίοδο, ο πρώην παίκτης της Άρσεναλ, Εμάνουελ Φρίμπονγκ, που τότε αγωνιζόταν στην Ούφα, είχε πέσει θύμα ρατσιστικής επίθεσης από τους οπαδούς της Σπαρτάκ Μόσχας, οι οποίοι έκαναν ήχους μαϊμούς. Ο ίδιος σήκωσε το μεσαίο δάκτυλο του χεριού του ως απάντηση και στο τέλος τιμωρήθηκε! «Ζούμε σε έναν τρελό κόσμο. Είναι κάτι περισσότερο από αστείο από την πλευρά της Ρωσικής Ομοσπονδίας να ισχυρίζεται ότι δεν άκουσε ή ότι δεν είδε τίποτα», είχε υποστηρίξει ο Γκανέζος μέσος.
Δεν ήταν η πρώτη φορά, βέβαια, που κρούσματα ρατσισμού κάνανε την εμφάνισή τους στο ρωσικό ποδόσφαιρο. Το 2010 ο Νιγηριανός επιθετικός Πίτερ Οντεμβίνγκι, ο οποίος μάλιστα έχει και σοβιετικές ρίζες γεννημένος στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν, είχε δει τους οπαδούς της ίδιας του της ομάδας, της Λοκομοτίβ Μόσχας, να του επιτίθενται ρατσιστικά όταν αυτός πήρε μεταγραφή στη Γουέστ Μπρομ. Οι ultras της Λοκομοτίβ είχαν αναρτήσει ένα πανό με τη φράση «ευχαριστούμε Γουέστ Μπρομ» και μια μπανάνα. «Ήξερα ότι ανάμεσά τους υπήρχαν κάποια ρατσιστικά γκρουπ, αλλά δεν περίμενα κάτι τέτοιο. Είναι βασικά αντίθετοι σε οτιδήποτε μη ρωσικό, όχι μόνο εναντίον των μαύρων. Βέβαια ο ρατσισμός εναντίον των μαύρων παικτών υπάρχει σε μεγάλο βαθμό μέσα στα γήπεδα. Κάθε φορά που γίνεσαι κάτοχος της μπάλας μπορεί να ακούσεις τις φωνές. Το αισθάνεσαι. Είναι κάτι που με πονά περισσότερο σε σχέση ας πούμε με Βραζιλιάνους παίκτες γιατί είμαι και εγώ Ρώσος», είχε αναφέρει σοκαρισμένος ο Οντεμβίνγκι. Το ίδιο λίγα χρόνια αργότερα και ο πρώην αμυντικός του Παναθηναϊκού, Κρις Σάμπα, ο οποίος όταν αγωνιζόταν στην Ανζί είχε δει μια μπανάνα να εκτοξεύεται στον αγωνιστικό χώρο από οπαδό της Λοκομοτίβ Μόσχας. «Είμαι πολύ στενοχωρημένος που το περιστατικό συνέβη μπροστά στα μάτια παιδιών στην εξέδρα. Προσπαθώ να μην σκέφτομαι τον ρατσισμό. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι συμβαίνουν τέτοια πράγματα. Ίσως είμαι λάθος», είχε αναφέρει.
Με τα χρόνια τα περιστατικά ρατσισμού στο ποδόσφαιρο της χώρας άρχισαν να πληθαίνουν. Φυσικά δεν περιορίζονταν μόνο στα ρωσικά σύνορα, αλλά στην ευρύτερη περιοχή του πρώην ανατολικού μπλοκ, όπου οι εξέδρες άρχισαν να γεμίζουν με ρατσιστικές ιδεολογίες των χούλιγκανς ανεξέλεγκτα. Το πρόβλημα είχε αρχίσει πλέον να ξεπερνά τα ποδοσφαιρικά πλαίσια και να αποτελεί μέγιστο κοινωνικό θέμα, καθώς ξεφύτρωνε δεξιά και αριστερά σαν μανιτάρι. Μένοντας στο ποδόσφαιρο, αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα σε δύο χρονιές είχαν καταγραφεί περισσότερα από 100 περιστατικά ρατσιστικών συμπεριφορών από οπαδούς. Εκτός από ρατσιστικά συνθήματα, φασιστικά σήματα και σύμβολα των νεοναζί άρχισαν να υψώνονται στις κερκίδες, και να τυπώνονται σε φούτερ των ultras.
Όλα τα παραπάνω όχι μόνο αγνοήθηκαν από τη ρωσική πολιτική σκηνή, αλλά αντίθετα υπήρξε ένα είδος «νομιμοποίησης» αυτών των συμπεριφορών. Το καλοκαίρι του 2016, δύο χρόνια πριν τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, στο Euro της Γαλλίας οι Ρώσοι οπαδοί ενεπλάκησαν σε σκηνικά βίας τόσο εντός όσο και εκτός γηπέδου. Φυσικά δεν ήταν οι μόνοι, αλλά η δήλωση του Ιγκόρ Λεμπέντεφ, εθνικιστή πολιτικού και μέλους της Ρωσικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, που υποστήριξε ότι «δεν βλέπω κάτι κακό στο ξύλο μεταξύ των οπαδών, μπράβο παιδιά, συνεχίστε» προκάλεσε δικαιολογημένα σοκ. Ουσιαστικά, η Ρωσία μέσω μιας επίσημης φωνής επικροτούσε τις βίαιες πράξεις των χούλιγκανς στη Γαλλία, τη στιγμή που οι προετοιμασίες για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 βρισκόντουσαν σε εξέλιξη. Ο Λεμπέντεφ μάλιστα δεν έμεινε μόνο εκεί, καθώς ένα χρόνο αργότερα, ούτε λίγο ούτε πολύ, πρότεινε «οι πράξεις βίας μεταξύ οπαδών να γίνουν σπορ» με τη συμμετοχή 40 μονομάχων (20 από κάθε πλευρά), προσθέτοντας πως «η Ρωσία θα μπορούσε έτσι να εφεύρει ένα νέο άθλημα που θα μπορούσε να οδηγήσει την οργή των οπαδών σε μια ειρηνική κατεύθυνση»!
Εκείνο το καλοκαίρι του Euro στη Γαλλία, στα χέρια των Αρχών είχε πέσει ο Αλεξάντερ Σπρίγκιν, που είχε απασχολήσει για τη φασιστική του δράση στο παρελθόν. Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι βρισκόταν εκεί ως μέλος της αποστολής της Ρωσικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, τη στιγμή που είχε πρωτοστατήσει σε γκρουπ ακροδεξιών οργανώσεων μεταξύ οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων στη χώρα του. Ο ίδιος σε συνέντευξή του είχε παραδεχθεί πως θέλει να βλέπει «μόνο σλαβικά πρόσωπα στην εθνική ομάδα, τα οποία θα δακρύζουν από πατριωτισμό όταν τραγουδούν τον εθνικό ύμνο στο Μουντιάλ του 2018». Μάλιστα είχε χαρακτηρίσει ότι «κάτι πηγαίνει λάθος στην Εθνική Γαλλίας» καθώς στην ομαδική τους φωτογραφία υπήρχαν «αρκετά μαύρα πρόσωπα».
Δεν είναι όμως μόνο συγκεκριμένα άτομα στη Ρωσία που έβαλαν το κατάλληλο... προσάναμμα για να φουντώσουν το πρόβλημα. Ανάλογες απόψεις έχουν εκφραστεί και από τους ίδιους τους ρωσικούς συλλόγους είτε με λόγια είτε με πράξεις. Πρόσφατα για παράδειγμα η Σπαρτάκ Μόσχας είχε προκαλέσει την κατακραυγή στα social media όταν είχε ποστάρει βίντεο στο twitter με τους Βραζιλιάνους παίκτες της, Λουίζ Αντριάνο, Πέδρο Ρότσα και Φερνάντο να προπονούνται στον ήλιο και την ομάδα να σχολιάζει: «Δείτε πως οι σοκολάτες λιώνουν στον ήλιο», αναφερόμενη στο μαύρο χρώμα των ποδοσφαιριστών.
Επίσης, το 2014, ο προπονητής της Ροστόφ, Ιγκόρ Γκαμούλα απαντώντας σε ερώτηση για το αν η ομάδα θα προχωρήσει στην απόκτηση του Καμερουνέζου αμυντικού, Μπενουά Ανγκμπούα, είχε πει: «Έχουμε αρκετούς σκουρόχρωμους ποδοσφαιριστές. Είναι ήδη έξι από αυτούς», ενώ είχε προσθέσει αναφορικά με το γεγονός ότι πέντε Ρώσοι παίκτες της ομάδας ταλαιπωρούνταν από ίωση: «Φοβάμαι ότι είναι Έμπολα». Μπορεί οι ρωσικές ποδοσφαιρικές αρχές να είχαν τότε τιμωρήσει τον Γκαμούλα, ωστόσο ο ίδιος ο σύλλογος δεν απέλυσε τον Ρώσο προπονητή, αλλά απλά τον υποβίβασε στη δεύτερη ομάδα. Μάλιστα τότε ο Γκαμούλα είχε κατηγορήσει τον αγγλικό Τύπο για την ανάδειξη του περιστατικού τονίζοντας πως «δεν γίνεται κατανοητό το ρωσικό χιούμορ». Ανάλογη υποβάθμιση ρατσιστικού φαινομένου είχε παρατηρηθεί και από τη διοίκηση της Ζενίτ, η οποία θέλησε να περάσει στα... ψιλά τη ρατσιστική και ομοφοβική ανακοίνωση των οργανωμένων της, τη στιγμή που κανείς μέσα από τον σύλλογο δεν καταδίκασε το περιστατικό, φοβούμενος ότι την αμέσως επόμενη μέρα θα τεθεί εκτός ομάδας.
Όπως γίνεται αντιληπτό, σε καμία από τις παραπάνω ρατσιστικές συμπεριφορές δεν παρεξηγήθηκε το χιούμορ. Είναι γεγονός ότι στη μετα-κομμουνιστική Ρωσία ο χουλιγκανισμός και η ρατσιστική ιδεολογία μπόλιασαν στα μυαλά αρκετών και εξαπλώθηκαν σαν επιδημία. Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 το πρόβλημα μεταφέρθηκε μεταξύ άλλων και στα ρωσικά γήπεδα με την πιο άσχημη μορφή. Οι χούλιγκανς αντιλήφθηκαν πως μπορούν να επιβάλλουν τους δικούς τους νόμους και να μετατραπούν στη συνέχεια από τους πλέον επικίνδυνους στην Ευρώπη. Άλλωστε πέρα από τις ρατσιστικές συμπεριφορές, δεν ήταν λίγες οι φορές που ραντεβού λάμβαναν χώρα σε δρόμους ή αλάνες για να επικρατήσει ο ισχυρότερος.
Μερικούς μήνες πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο κατέβει στη σέντρα στα ρωσικά γήπεδα, ο προβληματισμός είναι έντονος για τα περιστατικά βίας και ρατσισμού κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης. Όχι μόνο γιατί αυτή θα φιλοξενηθεί σε μία χώρα που ταλαιπωρείται (όπως και άλλες καθώς η Ρωσία δεν είναι η μόνη) από τα παραπάνω κοινωνικά προβλήματα, αλλά και γιατί η παρουσία άλλων ένθερμων οπαδών εκεί θα κάνει την ατμόσφαιρα να μυρίζει μπαρούτι. Οι Κροάτες οπαδοί που στο παρελθόν είχαν σχηματίσει τη σβάστικα μέσα στον αγωνιστικό χώρο σε παιχνίδι με την Ιταλία, και είχαν προκαλέσει ταραχές στο Euro της Γαλλίας, αποτελούν μέρος του εφιάλτη. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, αν σκεφτεί κανείς ότι μέχρι τη Ρωσία θα ταξιδέψουν και Σέρβοι, οι οποίοι έχουν αποδείξει αρκετές φορές ότι δεν είναι από τα πιο ήσυχα παιδιά, όπως και οι Πολωνοί, ενώ πάντα θα υπάρχουν και οι Άγγλοι, τους οποίους η κατανάλωση αλκοόλ μετατρέπει σε ένα έξτρα πρόβλημα σε κάθε διοργάνωση. Οι τελευταίοι άλλωστε αποτέλεσαν τα πρότυπα του ρωσικού χουλιγκανισμού μερικές δεκαετίες πριν ώστε αυτός να γιγαντωθεί και να αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον επικίνδυνα κοινωνικά προβλήματα της χώρας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου