Ο Λύο Καλοβρυνάς απαντά γιατί μήνυσαν τον Μητροπολίτη Αμβρόσιο

Κοινωνικά επικίνδυνη ρητορική μίσους χαρακτηρίζουν τα όσα έγραψε εναντίον των ομοφυλόφιλων, οι εννέα συμπολίτες που μήνυσαν τον Μητροπολίτη Καλαβρύτων κι Αιγιαλείας, Αμβρόσιο με αποτέλεσμα να τον οδηγήσουν σε δίκη.

Μιλώντας για τους λόγους που τους οδήγησαν στην μήνυση του Μητροπολίτης ο μεταφραστής και ψυχοθεραπευτής, Λύο Καλοβρυνάς, σημειώνει ότι τους 9 δεν ενδιαφέρει ο ίδιος ο Μητροπολίτης ως άτομα, αλλά ότι τα λόγια του είναι κοινωνικά επικίνδυνα για διάφορους συνανθρώπους μας.«Γι’ αυτό τον λόγο δεν είναι ο ίδιος ο Μητροπολίτης δεν μας απασχολεί αλλά η ρητορική μίσους που εξαπολύει, γιατί αυτή είναι κοινωνικά επικίνδυνη. Έχει θύματα και η ρητορική μίσους λειτουργεί ως ηθική νομιμοποίηση της βίας, εξ ου και ο αντιρατσιστικός νόμος αυτό προλαμβάνει», εξηγεί ο κ. Καλοβρυνάς.

Ως προς το πώς ένιωσε ο ίδιος διαβάζοντας το κείμενο του κ. Αμβροσίου, σημείωσε ότι ο ίδιος στην ηλικία του έχει συνηθίσει πλέον να ακούει διάφορες χυδαιότητες, «γνωρίζω όμως από νεώτερους αλλά και όταν ήμουν εγώ μικρότερος, ότι κάθε φορά που άκουγα τέτοιες αισχρότητες για το τι σημαίνει να είμαι gay με επηρέαζε πάρα πολύ βαθειά. Ένιωθα «βρόμικος», πίστευα ότι κάτι συμβαίνει με μένα, ότι δεν αξίζω όσο οι υπόλοιποι άνθρωποι. Σε μία ηλικία 30-40 ετών μπορεί να το αντέχουμε γιατί έχουμε αναπτύξει πλέον διάφορα εφόδια και δυνάμεις όμως παιδιά στην εφηβεία ή μικρότερα πραγματικά πείθονται ότι κάτι τρέχει, ότι είναι προβληματικά και πολίτες δεύτερης κατηγορίας με ότι συνεπάγεται αυτό», προσθέτει ο κ. Καλοβρυνάς.

Όπως επισημαίνει ο εκ των μηνυτών του Μητροπολίτη Αμβροσίου, το πρόβλημα με την ρητορική μίσους, γι’ αυτό κι έχει ποινικοποιηθεί, είναι ότι επιβεβαιώνει και συντηρεί την καταπίεση και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

«Έχουμε απτά παραδείγματα. Δεν είναι μόνο λόγια. Αυτά τα λόγια που ανέφερε και όχι μόνο εκείνος, αλείφουν βούτυρο στο ψωμί αυτής της βίας, την νομιμοποιούν ηθικά. Κάποιος αργότερα, με βάση αυτά, δικαιολογεί το εαυτό του που πλακώνει στο ξύλο το παιδί του», υπογραμμίζει. Στο ερώτημα κατά πόσο έχει ή όχι το δικαίωμα ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος και ο καθένας να εκφράζει δημοσίως την άποψή του ο κ. Καλοβρυνά τονίζει ότι η ελευθερία του λόγου, όσο και να προστατεύεται από το Σύνταγμα, δεν είναι απεριόριστη.

«Δεν μπορώ στο όνομα της ελευθερίας του λόγου να ασκήσω κακοποίηση σε συγκεκριμένα άτομα ή κοινωνικές ομάδες. Η ελευθερία του λόγου μου επιτρέπει να έχω την γνώμη μου χωρίς αυτή να αποτελεί βία. Τα λόγια ασκούν βία και την νομιμοποιούν, γι’ αυτό κι έχει ποινικοποιηθεί η ρητορική μίσους σε όλα τα δημοκρατικά πολιτεύματα με κάποιο πολιτισμό», συμπληρώνει.

Πάντως, όπως σπεύδει να ξεκαθαρίσει ο εννέα δεν έχουν κάποια τιμωρητική διάθεση απέναντι στον κ. Αμβρόσιο και δεν τους απασχολεί το πρόσωπο αλλά οι πράξεις τους. «Όλοι μας κρινόμαστε από τις πράξεις μας. Αυτό που θέλουμε είναι να γίνει επιτέλους ευρέως κατανοητό και σε αυτή την χώρα ότι τέτοιου είδους ρητορικές και υποκινήσεις σε βία δεν μπορούν να παραμένουν αναπάντητες και ατιμώρητες. Είναι κοινωνικά επικίνδυνες. Τέτοια λόγια αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία μας. Αυτό που θέλουμε είναι να εκμεταλλευτούμε τους νόμους για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα μας. Αν το επιτρέψουμε είναι σαν να συναινούμε στη βία. Γι’ αυτό κινηθήκαμε με αυτή την κίνηση γιατί θα ήταν σαν να συναινούμε σε αυτή την βία που εξαπέλυσε εναντίον των συμπολιτών μας», σημειώνει.

Την ίδια ώρα πάντως οι 9 μηνυτές του Αμβροσίου θεωρούν πολύ σημαντικό ότι ο Εισαγγελέας παρέπεμψε σε δίκη την υπόθεση, και θεωρούν ότι ήδη αυτό είναι μια μεγάλη πρόοδος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην χώρα μας. «Οι εισαγγελικές αρχές φαίνεται να πιστεύουν ότι τελείται ένα αδίκημα και είναι επικίνδυνο αυτό που έχει συμβεί. Το σημαντικό είναι ότι θα δικαστεί με βάση δύο νόμους: Τον αντιρατσιστικό για την ρητορική μίσους αλλά και το άρθρο 196 του ποινικού κώδικα σύμφωνα με το οποίο οι ιερείς δεν μπορούν να κάνουν κατάχρηση του αξιώματός τους για να διασπείρουν, ή να υποκινήσουν σε βία με κατάχρηση εξουσίας. Είναι διπλή η κατηγορία», αναφέρει μεταξύ άλλων ο κ. Καλοβρυνάς.

Οι εννέα ομοφυλόφιλοι κατέθεσαν μήνυση σε βάρος του Μητροπολίτη Αιγιαλείας και Καλαβρύτων, για την κατάσχηση εκκλησιαστικού αξιώματος σύμφωνα με το άρθρο 196 του Ποινικού Κώδικα, σύμφωνα με το οποίο «θρησκευτικός λειτουργός ο οποίος κατά την ενάσκηση των έργων του ή δημόσια και με την ιδιότητά του προκαλεί ή διεγείρει τους πολίτες σε εχθροπάθεια κατά της πολιτειακής εξουσίας ή άλλων πολιτών τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών».

Οι ομοφυλόφιλοι όπως έγινε γνωστό αποφάσισαν να δράσουν και στις 16 Ιανουαρίου 2016 κατέθεσαν μήνυση κατά του μητροπολίτη όχι μόνο για δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους με βάση το άρθρο 1 του νόμου 4285/2014 για την καταπολέμηση του ρατσισμού (ο λεγόμενος αντιρατσιστικός νόμος) αλλά και για κατάχρηση εκκλησιαστικού αξιώματος.
Ο εισαγγελέας έκανε δεκτή τη μήνυση και παρέπεμψε τον μητροπολίτη σε δίκη, η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 15 Μαρτίου 2018 στο Αίγιο.

Το ιστορικό της υπόθεσης

Η ρητορική μίσους και η υποκίνηση σε βία σε βάρος των ομοφυλόφιλων και άλλων κοινωνικών ομάδων δεν είναι κάτι καινούργιο στη χώρα μας. Με αφορμή την κατάθεση του νομοσχεδίου για το σύμφωνο συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών τον χειμώνα του 2015, ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλές αισχρότητες σε βάρος των ομοφυλόφιλων.

Ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος στις 4 Δεκεμβρίου 2015 δημοσίευσε σε προσωπικό ιστολόγιο που ίδιος διαχειρίζεται ένα άρθρο με τίτλο «ΑΠΟΒΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΣΗΚΩΣΑΝ ΚΕΦΑΛΙ!- Ας μιλήσουμε έξω απ τα δόντια ΦΤΥΣΤΕ ΤΟΥΣ!». Στο εν λόγω άρθρο, ο Μητροπολίτης καταφέρθηκε με απίστευτους χαρακτηρισμούς ενάντια στους ομοφυλόφιλους, προτρέποντας την υπόλοιπη «υγιή» κοινωνία στην άμεση, σκληρή και έμπρακτη αποδοκιμασία τους.
Κάλεσε ευθέως το αναγνωστικό κοινό να εναντιωθεί βιαίως στα άτομα με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό: «Μην τους πλησιάζετε! Μην τους ακούτε! Μην τους εμπιστεύεσθε! Είναι οι κολασμένοι της κοινωνίας! Δεν μπορούν κάποιοι ξεφτιλισμένοι να υπερασπίζονται δημοσίως τα πάθη της ψυχής τους!». Συνέχισε τις βαρύτατα προσβλητικές και μισαλλόδοξες απόψεις του για τους ομοφυλόφιλους με αποκορύφωμα τα εξής: «Ε λοιπόν αυτούς τους ξεφτιλισμένους, φτύστε τους! Αποδοκιμάστε τους! Είναι εκτρώματα της φύσεως! Ψυχικά και πνευματικά πάσχουν! Είναι άτομα με διανοητική διαταραχή! Δυστυχώς αυτοί είναι τρις-χειρότεροι και πολύ πιο επικίνδυνοι από κάποιους, που ζουν στα τρελλοκομεία!»

Χωρίς καμία απολύτως περιστροφή, ο Μητροπολίτης ολοκλήρωσε το προκλητικό και καθ’ όλα προσβλητικό παραληρηματικό δημοσίευμα, παροτρύνοντας εκ νέου τους αναγνώστες να δράσουν εναντίον των ομοφυλόφιλων με τις ακόλουθες φράσεις: «Μη διστάζετε, λοιπόν! Όταν και όπου τους συναντάτε, φτύστε τους! Μην τους αφήνετε να σηκώνουν κεφάλι! Είναι επικίνδυνοι!».

Ο μηνυόμενος άλλωστε χρησιμοποίησε ακόμα και απόσπασμα από εκκλησιαστικό ψαλμό, στον οποίο αποδίδει τελείως διαφορετικό περιεχόμενο, για να φανατίσει ακόμα περισσότερο τους αναγνώστες του, να άρει τυχόν ενδοιασμούς τους και να τους προτρέψει ακόμα πιο αποτελεσματικά στη διάχυση του μίσους σε βάρος των ομόφυλων προσώπων και ζευγαριών και στη βία σε βάρος τους μέχρι την οριστική «εξάλειψή» τους από προσώπου γης.

Γιατί τα λόγια του μητροπολίτη είναι κήρυγμα μίσους;

Οι ανωτέρω χαρακτηρισμοί του μηνυόμενου συνιστούν κήρυγμα μίσους και φανατισμού, το οποίο έχει σκοπό να καλλιεργήσει, να οξύνει και να διαχύσει το μίσος και τις διακρίσεις σε βάρος μιας κατηγορίας προσώπων. Οι αναγνώστες του μηνυόμενου καλούνται και προτρέπονται να φτύνουν και να προπηλακίζουν αυτά τα πρόσωπα μόλις τα αναγνωρίζουν.
Ο λόγος του μηνυομένου συνιστά δημόσια, ανοιχτή πρόσκληση σε «λιντσάρισμα» σε βάρος μας. Ο λόγος αυτός μας αρνείται την ανθρώπινη υπόσταση, την ανθρώπινη ιδιότητα, προσβάλλοντας τον σκληρό πυρήνα της αξιοπρέπειας του προσώπου, όπως αυτός κατοχυρώνεται στο άρ. 2 του Συντάγματος.
Μάλιστα, ο μηνυόμενος εκμεταλλεύεται τη θέση του ως δημόσιου λειτουργού και δη θρησκευτικού λειτουργού, προσδίδοντας στον λόγο του χαρακτήρα κηρύγματος και καλεί τους πιστούς σε δράση βίαιη, απαξιωτική και βάναυση προς τα ομόφυλα πρόσωπα και ζευγάρια.

Μα δεν δικαιούται να έχει γνώμη με βάση την ελευθερία του λόγου;

Όχι! Τα σχόλια του μητροπολίτη δεν θα μπορούσαν σε καμία περίπτωση να δικαιολογηθούν με βάση την ελευθερία της έκφρασης. Η παρότρυνση στην τέλεση αδικημάτων και τον εξευτελισμό άλλων δεν νοείται να καλύπτεται από την ελευθερία της έκφρασης, η οποία, όπως όλες οι ελευθερίες, υπόκειται σε περιορισμούς.
Το άρθρο 1 Ν. 4285/2014 δεν στοχεύει σε μια ειδικότερη περίπτωση προστασίας της τιμής ενός προσώπου ή μιας ομάδας, αλλά επιδιώκει τη μετάθεση προς τα εμπρός της ποινικής προστασίας ατομικών εννόμων αγαθών (της ζωής, της υγείας, της σωματικής ακεραιότητας αλλά και της αξιοπρέπειας) των μελών ευαίσθητων πληθυσμιακών ομάδων. Οι ποινικές διατάξεις περί διακρίσεων προστατεύουν μαζικά έννομα αγαθά σε ένα απώτερο προ-στάδιο της προσβολής τους. Με πιο απλά, ο αντιρατσιστικός νόμος λειτουργεί προληπτικά για να προστατέψει ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο λόγω αρνητικών κοινωνικών στερεοτυπικών αντιλήψεων.

Γι’ αυτό άλλωστε συνιστά έγκλημα διακινδύνευσης, δηλαδή δεν χρειάζεται εν προκειμένω να επέλθει το επιδιωκόμενο από τον μηνυόμενο αποτέλεσμα: η ποινική μας προστασία ξεκινάει, και οφείλει να ξεκινήσει, χωρίς να χρειάζεται κάποιος να μας δείρει ή να μας φτύσει κατά τις προτροπές του μηνυόμενου. Ο γράφων δεν τιμωρείται για το αποτέλεσμα του λόγου που εκφέρει (γι’ αυτό τιμωρείται απλώς βαρύτερα) αλλά για τη δυνατότητα που έχει ο λόγος του να προκαλέσει συγκεκριμένο αποτέλεσμα, ασχέτως του εάν αυτό επέλθει.

Μάλιστα, λόγω της ιδιότητάς του ως θρησκευτικού λειτουργού, ο οποίος περιβάλλεται, ιδίως στα μάτια των πιστών, από ένα υψηλό status με χαρακτηριστικά «αυθεντίας», ο λόγος του αποκτά, αντικειμενικά, πολύ μεγαλύτερη δύναμη, πειθώ και αποτελεσματικότητα, με τρόπο που να θέτει σε ακόμα μεγαλύτερη διακινδύνευση τα έννομα αγαθά μας.

Οι εννέα πολίτες που μήνυσαν τον μητροπολίτη Αμβρόσιο είναι οι εξής:
Λύο Καλοβυρνάς
Αλκιβιάδης Δελαντώνης
Μενέλας Σιαφάκας
Άλκης Ιωαννίδης
Michael Huber
Πέτρος Σαπουντζάκης
Γιάννης Παπαγιαννόπουλος
Νίκος Σοφιανός
Βασίλης Θανόπουλος

Να τονιστεί η σημαντικότατη συμβολή και βοήθεια από τη δικηγόρο Κλειώ Παπαπαντολέων, που ανέλαβε την υπόθεση αμισθί για να προασπίσει το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα που παραβιάζει ο λόγος του μητροπολίτη.