Το ημερολόγιο έγραφε 1709 όταν ο λονδρέζος μεγαλοδημοσιογράφος Ned Ward δημοσίευσε ένα αποκαλυπτικό άρθρο για κάτι τύπους που αποκαλούνταν «Mollies Club».
Αφού τους χαιρετίσει ως «Συμμορία Σοδομιστών Φουκαράδων», ενημερώνει το αναγνωστικό κοινό του πως αυτοί οι θαμώνες είναι «ορατοί μέσα από την ομοφυλοφιλική τους χολή» και «έχουν εκφυλιστεί από καθετί αρσενικό».
Πρόκειται για μια λέσχη που ξέρει πώς να περνά καλά, κι αυτό κάθεται στον λαιμό του αρθρογράφου. Κάθε βράδυ της εβδομάδας, παραπονιέται, σε μια παμπ που δεν κατονομάζει, μια ομάδα αντρών μαζεύονται για να μοιραστούν άσεμνες ιστορίες και να κουτσομπολέψουν, αν και συχνά τα αίματα ανάβουν και οδηγούν σε άλλες καταστάσεις.
Κι αν στον 18ο και τις αρχές του 19ου αιώνα το βρετανικό κοινό θα ήταν πλήρως κατατοπισμένο περί των «Molly-houses», τον ίδιο τον πρόγονο των γκέι μπαρ δηλαδή, αυτή έμελλε να είναι η πρώτη φορά που κάποιος αποκάλυπτε τις «ύποπτες» συναντήσεις αντρών σε μια κοινωνία όπου η ομοφυλοφιλία όχι μόνο ήταν παράνομη, αλλά την κυνηγούσε κιόλας η αστυνομία δαιμονισμένα. Και κατέληγε συνήθως στην εκτέλεση του «δράστη».
Ο όρος «molly» κόλλησε στην αγγλική γλώσσα και αναφερόταν σε άντρες που θα αποκαλούσαν σήμερα τους εαυτούς τους ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους ή queer. Ο όρος χρησιμοποιούνταν φυσικά προσβλητικά, αν και κάποιες φορές ήταν απλώς περιγραφικός. Προερχόταν πιθανότατα από το λατινικό «mollis», «μαλακός» δηλαδή, αν και στο πλαίσιο της κουβέντας μας σήμαινε περισσότερο «θηλυπρεπής».
Παρά τις διώξεις και τις εφόδους όμως, μια ολόκληρη υποκουλτούρα αναπτύχθηκε γύρω από τα γκέι μπαρ του Λονδίνου, που μετατράπηκε σε επίκεντρο μιας κοινωνικής ομάδας που έψαχνε απεγνωσμένα διέξοδο. Η βρετανική πρωτεύουσα γέμισε σύντομα με παμπ, κλαμπ, σπίτια, λέσχες και άλλους χώρους για να στεγαστούν τα «Molly-houses» και το παλλόμενο κοινό τους, κάνοντας τον Ned Ward να διαμαρτύρεται πως μέχρι να το πάρει χαμπάρι, είχαν ξεφυτρώσει σαν «άστρα στον νυχτερινό ουρανό»!
Ο σκανδαλοθηρικός Τύπος σύντομα θα ανακάλυπτε πως πίσω από τα ποτά και τα χωρατά κρυβόταν και κάτι άλλο, μια ακολασία που δεν προσιδίαζε στους κυρίους της καλής κοινωνίας. Η «Συμμορία των Σοδομιστών Φουκαράδων θα έβαζε όμως σκοπό να το αλλάξει αυτό, πληρώνοντάς το με τη ζωή της…
Ένα αμάρτημα βαρύτερο από όλα τα άλλα
Ένα από αυτά κρυβόταν στις σκιές των φυλακών του Newgate. Ένα δεύτερο ήταν στα ενδότερα διαμερίσματα μιας ταβέρνας. Ένα τρίτο στα υπόγεια μιας κάβας ποτών και ένα τέταρτο στηνόταν κάθε βράδυ στα παρασκήνια κεντρικής θεατρικής σκηνής. Σύντομα βέβαια θα ήταν τόσα πολλά που οι εφημερίδες έχασαν το ενδιαφέρον τους να τα ξετρυπώνουν και να τα παίζουν σε πηχυαίους τίτλους στα πρωτοσέλιδα.
Δεκάδες άντρες μαζεύονταν λοιπόν με σκοπό τη διασκέδαση και το εύκολο σεξ. Και καθώς η πρόκληση ήταν πάντα το ζητούμενο, οι μαζώξεις τους είχαν άφθονο αλκοόλ και ναρκωτικά, αλλά και αυτοσχέδιες παραστάσεις με «γάμους» μεταξύ τους και άπλετη παρενδυσία.
Για τους ιστορικούς που ασχολούνται σήμερα με το θέμα δεν είναι καθόλου εύκολο να υποδείξουν πώς στο καλό γεννήθηκαν αυτά τα γκέι μπαρ σε εποχές που η ομοφυλοφιλία ήταν ένα από τα πιο βδελυρά ποινικά αδικήματα. Εξίσου δύσκολο είναι και να διακρίνουν πώς και πότε έγινε κοινωνικό φαινόμενο, πότε οι ομοφυλόφιλοι Βρετανοί είπαν να ανοιχτούν στην περιπέτεια δηλαδή αψηφώντας τις συνέπειες.
Ο σοδομισμός είναι στην εποχή, όπως υποδεικνύουν οι ιστορικοί Jeffrey Merrick και Bryant Ragan, όπως και κάθε άλλο σεξουαλικό αμάρτημα, καταδικαστέο. Όσο για τους «ενόχους», δεν είναι παρά αμαρτωλοί που «επιδίδονται στο δικό τους βίτσιο, όπως οι τζογαδόροι, οι μέθυσοι, οι μοιχοί και όλοι οι άλλοι».
Από τα τέλη του 17ου αιώνα αρχίζει ωστόσο να παρατηρείται στο Λονδίνο η εμφάνιση των πρώτων ομοφυλοφιλικών οίκων ανοχής, αλλά και μια πιο ανοιχτή στάση απέναντι σε αυτό που θεωρούνταν σεξουαλική παρέκκλιση. Μια στάση που θα άφηνε φυσικά τα μέλη αυτών των κλαμπ έκθετα στη βιτριολική κοινωνική κριτική. Και τις λυσσαλέες ποινικές συνέπειες.
Όπως ισχυρίζεται ο ιστορικός Alan Bray, η εχθρική στάση των φιλήσυχων πολιτών εκπορευόταν εν μέρει από τον φόβο πως «η διαταραχή αυτή των σεξουαλικών σχέσεων θα μπορούσε, κατά βάση, να ξεσπάσει παντού». Το να είσαι ομοφυλόφιλος ήταν πια ολοένα και πιο επικίνδυνο κοινωνικά, καθώς ποτέ δεν ήξερες σε ποιο σπίτι θα χτυπούσε η «ασθένεια».
Ο ίδιος ο βασιλιάς Ερρίκος Η’ είχε περάσει εξάλλου το 1533 ένα διάταγμα (Buggery Act) που καταδίκαζε όσους κρίνονταν ένοχοι για «αφύσικες σεξουαλικές επαφές αντίθετα στη βούληση Θεού και ανθρώπου». Το πρωκτικό σεξ και την κτηνοβασία είχε κατά νου ο Ερρίκος, με τα χρόνια όμως το φιρμάνι έφτασε να περιλαμβάνει οτιδήποτε κάνουν δυο άντρες μεταξύ τους.
Στις αρχές βέβαια ο νόμος δεν εφαρμοζόταν. Στα πρώτα 150 χρόνια της ύπαρξής του άντε να είχαν καταδικαστεί καμιά ντουζίνα άντρες. Όσο τα ήθη γίνονταν όμως όλο και πιο πουριτανικά, τόσο περισσότερο κυνηγούσε η αστυνομία και καταδίκαζαν οι δικαστές τους ακόλαστους σε βαριές ποινές.
Στα χρόνια που συζητάμε, ο σοδομισμός έφτασε να θεωρείται το πιο σοβαρό αμάρτημα, ένα κακούργημα που ξεπερνούσε ακόμα και τον φόνο. Γιατί για τον φόνο μπορεί να είχες ελαφρυντικά, για την ομοφυλοφιλία όμως κανένα! Γι’ αυτό ο Όσκαρ Γουάιλντ επιμένει να αποκαλεί την ομοφυλοφιλία «την αγάπη που δεν τολμά κανείς να πει το όνομά της», καθώς ακόμα και στη δική του εποχή «σε όλη της την αμαρτία, περιλάμβανε και όλα τα άλλα αδικήματα: από βλασφημία, ανταρσία και μαγεία μέχρι και δαιμονισμό», όπως παρατηρεί ο Ian McCormick…
Η ίδια η προϊστορία των γκέι μπαρ
Σε αυτό το κλίμα των διώξεων και της κοινωνικής κατακραυγής, τα «molly houses» μετατράπηκαν στο αναγκαστικό καταφύγιο για κάθε ψυχή που αναζητούσε τον ανομολόγητο έρωτα. Ακόμα και σπίτια και κοιτώνες λειτουργούσαν ως πριβέ κλαμπ αντρών, αναμειγνύοντας κατοίκους και επισκέπτες που έψαχναν καταστάσεις που δεν ήταν για τον καθένα.
Όλα τους λειτουργούσαν στη βάση ενός απλού κανόνα: να είναι αρκετά ορατά ώστε να παρέχουν εύκολη πρόσβαση στον μυημένο χωρίς πολλές σκοτούρες και σχολαστικότητες. Και όλα τους είχαν επίσης άφθονο ποτό και εξίσου άφθονη αμαρτία.
Ο Samuel Stevens ήταν ένας μυστικός πράκτορας μιας θρησκευτικής ομάδας (Reformation of Manners) που είχε δώσει όρκο ιερό να πατάξει όλες τις παραβιάσεις του νόμου του Θεού, από τον σοδομισμό και την πορνεία μέχρι και τη μη τήρηση των νηστειών. Το 1724 οδήγησε λοιπόν προσωπικά έναν υψηλόβαθμο αστυφύλακα σε έναν τέτοιο χώρο: «Εκεί βρήκα μια παρέα αντρών να χορεύουν και να τραγουδάνε άσεμνα τραγούδια, να φιλιούνται και να χρησιμοποιούν τα χέρια τους με εντελώς αφύσικους τρόπους», δήλωσε ένορκα ο ενωμοτάρχης Joseph Sellers στο δικαστήριο.
Άλλοι σοκαρισμένοι αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν «προσωπικούς χορούς στα γόνατα», «βωμολοχίες», «άσεμνους ομαδικούς χορούς» και τέτοια πράγματα. Όλοι τους έσπευδαν βέβαια να κρυφοκοιτάξουν στα πίσω δωμάτια και να δουν τέτοιες συνευρέσεις που έκαναν κάποιον να αναρωτηθεί στο δικαστήριο «τι έχουν αυτοί οι άντρες και δεν τους αρκούν οι γυναίκες;»!
Κι ενώ το σεξ ήταν σαφώς το πιο κατακριτέο από το μενού του κλαμπ των σοδομιστών φουκαράδων, ό,τι λάμβανε χώρα εκεί μέσα, το ποτό, το φλερτ, οι μασκαράτες, τα χωρατά, όλα ενοχλούσαν εξίσου τους λονδρέζους αστούς και αστές. Στα μάτια του κόσμου, τα αυτοσχέδια γκέι μπαρ ήταν άνδρα ακολασίας και πηγές αμαρτίας. Για τους θαμώνες βέβαια ήταν το μόνο καταφύγιο, ένα ιδιαίτερο άβατο, σε εποχές καταπιεστικές και εξόχως ρατσιστικές απέναντι στη σεξουαλική ελευθερία, που μπορούσαν να βγάλουν επιτέλους τη μάσκα που αναγκάζονταν να φορούν και να είναι οι εαυτοί τους.
Επειδή όμως οι περισσότερες πηγές για τους χώρους όπου μαζευόταν η «Συμμορία» προέρχονταν από δημοσιογράφους σαν τον Ward και πράκτορες σαν τον Stevens, που ήθελαν να κλείσουν τα σπίτια και να ρίξουν στα μπουντρούμια τους θαμώνες, οι αναφορές ήταν εξόχως αισχρές. Στα μάτια των πουριτανών φάνταζαν εξωτικά ανίερες και ειδικά η παρενδυσία και οι πικάντικες παραστάσεις έμοιαζαν σαν να έρχονταν κατευθείαν από την Κόλαση.
Ο Ward περιγράφει το θέαμα που δεν μπορούσε με τίποτα να χωρέσει το μυαλό του, την παρενδυσία και τις «γυναικείες παντομίμες». Μας λέει πως οι θαμώνες αποκαλούσαν ο ένας τον άλλο «αδερφή» (sister), φορούσαν φορέματα, νυχτικά και περούκες και τη μέρα που είχε πάει εκείνος το σόου περιείχε μια γέννα: «Μιμούνταν τα τραχιά πρόσωπα μιας γυναίκας που γεννά», μας λέει, έβγαζαν από μέσα τους ξύλινα μωρά και μετά όλοι τους «έκαναν μια παγανιστική βάφτιση».
Σε ένα από τα πλέον περιβόητα γκέι κλαμπ του Λονδίνου, ιδιοκτησίας κάποιας Margaret Clap, τα ζευγάρια περνούσαν ανά δυάδες στα ενδότερα δωμάτια για να «παντρευτούν». Ο χώρος ήταν θεματικά προσδιορισμένος και υπήρχε το «Παρεκκλήσι» και το «Δωμάτιο Γάμων», όπου απολάμβαναν οι «νεόνυμφοι» το πρώτο γαμήλιο βράδυ τους κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του φύλακα έξω από την πόρτα, που διασφάλιζε μερικές στιγμές ηρεμίας για το ζευγάρι πάνω στο υπέρδιπλο κρεβάτι.
Κάποιος John Church είχε χειροτονηθεί μάλιστα ιερέας για να δώσει κάποια επισημότητα σε αυτούς τους «γάμους», αν και είναι εξαιρετικά απίθανο να διαρκούσαν περισσότερο από μια βραδιά…
Ο φονικός κίνδυνος που καραδοκούσε ολόγυρα
Ο εύκολος τρόπος με τον οποίο αναζητούσαν και έβρισκαν πια σεξ οι άντρες που έψαχναν άντρες τους άφηνε έκθετους σε πάμπολλους κινδύνους. Και κυρίως στις αστυνομικές εφόδους και τις δικαστικές καταδίκες. Σμήνη αστυφυλάκων ορμούσαν στα γκέι μπαρ του αγγλικού παρελθόντος και οδηγούσαν κατά κοπάδια τους θαμώνες στα κρατητήρια, περιμένοντας τη δίκη τους.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1720, αυτές οι έφοδοι ήταν πια κοινός τόπος και δυστυχώς πάμπολλοι οδηγήθηκαν στην αγχόνη για το «κακούργημά» τους. Τα τσιράκια της αστυνομίας, οι ανήσυχοι γι’ αυτό που θεωρούσαν κατάντια του ανδρισμού πληροφοριοδότες, καμώνονταν πως οι αστυνομικοί ήταν τα ταίρια τους, ώστε να τους μπάσουν στα κλαμπ. Οι μυστικοί αστυφύλακες καλωσορίζονταν και έβλεπαν από πρώτο χέρι ό,τι λάμβανε χώρα εντός, για να επιστρέψουν κάποια στιγμή και να τους στείλουν όλους στη φυλακή.
Το 1810 έλαβε χώρα μια από τις πλέον περιβόητες εφόδους στον «Λευκό Κύκνο», ένα από τα γνωστότερα «Molly-houses» της πόλης. Λειτουργούσε μόλις έξι μήνες, είχε γίνει ωστόσο σταθερά στη νυχτερινή διασκέδαση του ανδρικού κοινού. Η αστυνομία έκανε ντου και συνέλαβε 30 θαμώνες. Όταν τους έβγαζαν από το μαγαζί, ένα οργισμένο πλήθος, στο οποίο οι γυναίκες ήταν οι «πιο εξαγριωμένες», όπως πιστοποιούσε εφημερίδα της εποχής, ήθελε να λιντζάρει τους πελάτες και η αστυνομία μπήκε σε μεγάλο κόπο για να τους φυγαδεύσει με τις άμαξες-κλούβες.
Δύο εξ αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο για σοδομισμό και εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες. Οι περισσότεροι «έφαγαν» εξευτελιστικές ποινές, να περάσουν αρκετές ντροπιαστικές ώρες στον «ξύλινο κλοιό» δηλαδή, όπου ο κόσμος τους πετούσε ό,τι έβρισκε εύκαιρο. Τρεις μήνες μετά τη δίκη, οι καταδικασμένοι παρέλασαν στην πόλη μέσα σε ένα πλήθος χιλιάδων εξαγριωμένων πολιτών και καθηλώθηκαν στον κλοιό.
Ο κόσμος τους λιθοβόλησε με ό,τι είχε φέρει, από «νεκρές γάτες, ακαθαρσίες και αυγά μέχρι σάπια ψάρια, πατάτες και κοπριά». Το αίμα ανάβλυζε από τις πληγές τους και έπειτα από μία ώρα πάνω στον κλοιό, «50 γυναίκες σχημάτισαν έναν κύκλο γύρω τους και τους εκσφενδόνιζαν αντικείμενο το αντικείμενο. Ένας άντρας χτυπήθηκε τόσο που έπεσε αναίσθητος», αναφέρει λονδρέζικη εφημερίδα της εποχής.
Οι αστυνομικές έφοδοι έκαναν τα «molly houses» να κρυφτούν στα ανήλιαγα υπόγεια. Το γκέι κίνημα δεν πέθανε φυσικά, τα γκέι μπαρ έγιναν όμως σπάνια και σίγουρα πολύ δύσκολο να ξετρυπωθούν. Και κάποια στιγμή έφτασε το 1861, ένα έτος-ορόσημο, μια ριπή ελπίδας μέσα στο σκοτάδι των διώξεων: εκείνη τη χρονιά ακυρώθηκε η θανατική καταδίκη για το κακούργημα του σοδομισμού και αντικαταστάθηκε με μια εσκεμμένα θολή νομοθεσία περί «απρέπειας». Με αυτόν τον νόμο θα καταδικαζόταν σε φυλάκιση 2 ετών ο Όσκαρ Γουάιλντ τέσσερις δεκαετίες αργότερα.
Η πολιτισμένη Αγγλία θα χρειαζόταν άλλα… 106 χρόνια για να αποποινικοποιήσει το ομοφυλοφιλικό σεξ μεταξύ αντρών, σε μια εποχή δηλαδή που το «molly house» είχε εδώ και καιρό ξεχαστεί, μοιάζοντας απλώς με αστικό μύθο για θρυλικές εποχές ελευθερίας όπου οι άντρες μπορούσαν να επιλέξουν το ταίρι τους και να περάσουν όπως όριζαν καλά σε δημόσιο χώρο…Από το newsbeast
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου