Με αφορμή τον δημόσιο διάλογο τις τελευταίες εβδομάδες, την αναπαραγωγή ομοφοβικών επιχειρημάτων από εκπροσώπους της Νέας Δημοκρατίας και όχι μόνο, αλλά και την αναπαραγωγή παλαιότερου πολύ σημαντικού κειμένου 55+ ακαδημαϊκών που στήριξαν τότε την αναδοχή (και τον γάμο και την τεκνοθεσία) από ομόφυλα ζευγάρια/ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, μπορούμε να σκεφτούμε σήμερα τα εξής:
Οι έρευνες για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη και προσαρμογή των παιδιών ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1980, εστιάζοντας σε παιδιά λεσβιών μαμάδων. Είχαν φυσικά παθολογιοποιητικό πρίσμα: αν ο σεξουαλικός προσανατολισμός των γονιών προκαλεί ψυχοσυναισθηματικά «προβλήματα», αν επηρεάζει τον σεξουαλικό προσανατολισμό των παιδιών (γιατί η σις/στρέιτ ταυτότητα μέχρι σήμερα θεωρείται προτιμότερη όλων) κ.λπ.
Εκατοντάδες έρευνες απέδειξαν τα αυτονόητα: 1) όχι, ο σεξουαλικός προσανατολισμός των γονιών (και πιο πρόσφατα η ταυτότητα φύλου τους που ερευνήθηκε) δεν αποτελεί παράγοντα επικινδυνότητας για την ανάπτυξη των παιδιών 2) ο μόνος παράγοντας επικινδυνότητας που αφορά ειδικά τα παιδιά των ΛΟΑΤΚΙ+ σε σχέση με παρόμοιο δείγμα παιδιών μη ΛΟΑΤΚΙ+ γονιών είναι οι διακρίσεις: το ότι δεν αναγνωρίζεται θεσμικά και κοινωνικά η οικογένειά τους, διακρίσεις που δέχονται οι γονείς για τις ταυτότητές τους, αποκλεισμοί που επηρεάζουν την οικογένεια (π.χ. αποκλεισμός από την εργασία) κ.λπ. Παρόμοια στοιχεία βλέπουμε και σε άλλους μειονοτικούς/ευάλωτους πληθυσμούς, π.χ. παιδιά μεταναστών.
Μπορεί να μη μας περνάει από το μυαλό, αλλά το να ερευνάς αν τα παιδιά μιας ομάδας που δέχεται διακρίσεις προσαρμόζονται καλά με σκοπό να αποφασίσεις αν η ομάδα αυτή θα έχει δικαίωμα στην αναπαραγωγή είναι ακραία ρατσιστικό, φασιστικής έμπνευσης, μια θέση στην οποία φυσικά η κυρίαρχη επιστήμη έχει παίξει ρόλο ιστορικά. Να θυμηθούμε τις έρευνες για τους εγκεφάλους αλλά και την προσαρμογή των μαύρων; Να θυμηθούμε τον φυλετικό διαχωρισμό στις ΗΠΑ (segregation) και την πορεία προς τους μικτούς γάμους; Να θυμηθούμε, και εδώ στην Ελλάδα, δήθεν επιστημονικές συζητήσεις για τα στοιχεία προσωπικότητας των Αλβανών μεταναστών και τη δυνατότητα ή μη προσαρμογής τους στη χώρα;
Ως λεσβία, ως άτομο που μεγάλωσα με ΛΟΑΤΚΙ γονείς και ως κοινωνική επιστημόνισσα, σήμερα προτείνω να πάψουμε να αναπαράγουμε ως κυρίαρχο το επιχείρημα περί ψυχολογικών ερευνών. Καταλαβαίνω γιατί πολλοί το χρησιμοποιούν, με κάθε καλή πρόθεση. Ζούμε όμως σε δύσκολες εποχές για την Ευρώπη και την Ελλάδα ως προς την Ακροδεξιά και τον νεοφασισμό, η θέσπιση της ισότητας στον γάμο έχει ήδη καθυστερήσει τραγικά, όλα τα επιχειρήματα έχουν ακουστεί – και έτσι τώρα χρειάζεται ίσως να έχουμε πιο σύνθετες και κριτικές προσεγγίσεις στις διεκδικήσεις μας.
Η πρώτη δήλωση διεθνούς φορέα (συντηρητικού μάλιστα φορέα στην ιστορία του, της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας) ότι στηρίζει τον γάμο και την τεκνοθεσία στη βάση της άρσης των διακρίσεων έγινε το 2002. Το 2002. Σχεδόν 22 χρόνια πριν.
Προτείνω επομένως ότι θα έπρεπε να είμαστε επιφυλακτικοί, επιφυλακτικές και επιφυλακτικά όταν απαντάμε στη βάση όσων ακόμα συζητιούνταν πριν από 22 χρόνια σαν να ζούμε στο τότε - ή ακόμα παλιότερα. Να μη δεχόμαστε να λέμε ότι τα παιδιά των ΛΟΑΤΚΙ+ γίνονται πιθανότερα σις/στρέιτ. Να μην προωθούμε δικαιώματα στη βάση του πόσο κανονικές, μονογαμικές, ήσυχες κ.λπ. ζωές ζούμε ως ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, με την έννοια του ετεροκανονικού, νοικοκυρεμένου υποδείγματος. Τα ανθρώπινα δικαιώματα λέμε συχνά ότι είναι αυθύπαρκτα και ενιαία.
Το να απαντάμε στην ομοφοβία κάνοντας επίκληση σε συντηρητικά αντανακλαστικά είναι κοντόφθαλμη πρακτική. Αυτό που τώρα συμβαίνει είναι μια κανονικοποίηση αυτού του είδους της κουβέντας. Μια σχετικοποίηση της ακραίας συντήρησης. Ξανά.
Ας μην το κάνουμε αυτό για ένα νομοσχέδιο ζωτικό μεν, που είναι όμως από τη φύση του συντηρητικό, αφού αφορά έναν συντηρητικό θεσμό. Ας μη ρίξουμε εκεί τον πήχη.
*Ψυχολόγος, επιστημονικά συνυπεύθυνη ORLANDO LGBT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου