Ζούμε πασανάκατους καιρούς, ανήσυχους. Μπορεί, για παράδειγμα, μεγάλη μερίδα του παγκόσμιου αλλά και του ντόπιου πληθυσμού να πιστεύει πως στο έτος 2018 τα θέματα της διαφορετικότητας είναι κατά πολύ ξεπερασμένα, τα γεγονότα όμως, τόσο στην Κύπρο, όσο και διεθνώς, μας διαψεύδουν. Τα αρκετά θλιβερά περιστατικά των τελευταίων ημερών, ενδεικτικά. Ανατριχιαστικές, και οι ομοιότητες με τη δεκαετία του Μεσοπολέμου.
Ο Ισίδωρος είναι ένας αρκετά ιντελέκτιουαλ τυπάκος της διπλανής πόρτας, απ’ αυτούς τους τετραπέρατους, ιδιοφυείς geeks, που συνήθως ιδέα δεν έχουν για την «τετραπερατοσύνη τους». Σαραντάρης γαρ, επέστρεψε πρόσφατα στη (δεύτερη) του πατρίδα, Κύπρο, μετά από πολλά χρόνια στο Λονδίνο. Μιας και ανάμεσα σε διάφορα άλλα είναι και γκέι, σκέφτηκα να μιλήσουμε μαζί του για ζητήματα επίκαιρα και διαχρονικά, όπως η ομοφοβία στις μέρες μας, τα prides, η «ομοκανικότητα» και ο σύγχρονος, κοινωνικός και πολιτειακός εκφασισμός.
Προσωπικά έχω πρόβλημα με τους γονείς μου και πιστεύω πως αρκετά είναι τα γκέι άτομα που έχουν να διαλέξουν ανάμεσα στις παραδοσιακές τους οικογένειες και σε αυτές που οι ίδιοι δημιουργούν
Καλησπέρα Ισίδωρε, ως άτομο που πρόσφατα επέστρεψες, τί πιστεύεις για την ομοφοβία στην Κύπρο, σήμερα;
Καλησπέρα Πάρη! Κοίταξε, επειδή συνειδητά δεν έχω ενταχθεί στις οικονομικές δομές της χώρας, ίσως να μην έχω πολύ αντιπροσωπευτική άποψη. Μερικά πράγματα όμως νομίζω τα ψυλλιάζομαι, αφού λόγω μικρής κοινωνίας, αρκετοί απ' τους γκέι που έχω κατ’ ιδίαν γνωρίσει, συνεχώς κοιτούν ... πάνω από τον ώμο τους.
Aν θα σου μιλούσα λοιπόν απ' τη δική μου εμπειρία, θα έλεγα πως ναι, η κοινωνία μας εξακολουθεί να είναι πολύ ομοφοβική. Προσωπικά έχω μεγάλο πρόβλημα με τους γονείς μου, ειδικά με τον πατέρα μου και πιστεύω πως αρκετά είναι τα γκέι άτομα, όπως εγώ, που έχουν να διαλέξουν ανάμεσα στις παραδοσιακές τους οικογένειες από τη μία και σε σε αυτές που οι ίδιοι δημιουργούν από την άλλη, σε περιβάλλοντα φιλικά προσκείμενα. Αυτό είναι σίγουρα πολύ δυσλειτουργικό και ομοφοβικό, ειδικά σε κοινωνίες όπως η Κύπρος που η οικογένεια καταλαμβάνει τόσο μεγάλο χώρο στις ζωές μας.
Δεν πιστεύεις όμως πως τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί αισθητή πρόοδος στο θέμα;
Άμα το κρίνεις από κύκλους που εμείς κινούμαστε, μιας άλφα κοινωνικής κατηγορίας δηλαδή, λίγο φιλελεύθεροι, λίγο αριστερίζοντες και λίγο μορφωμένοι με έναν συγκεκριμένο τρόπο, τότε μπορείς να θεωρήσεις ότι υπάρχει μεγάλη πρόοδος. Από ανθρώπους όμως που γνωρίζεις π.χ. από το τυφλό και μη φιλτραρισμένο Grindr, που προέρχονται από διάφορες κοινωνικές κατηγορίες, μάλλον όχι.
Μιλάμε για ανθρώπους που είναι σαν να μην θέλουν να οικειοποιηθούν αυτή την πρόοδο, που δεν επιθυμούν συσχέτιση με τη γκέι ταυτότητα και που χαρακτηρίζονται από μια παράδοξη, εσωτερικευμένη ομοφοβία. Ίσως να πιστεύουν πως με τη στάση αυτή, δεν προδίδουν την οικογένειά τους και τις νόρμες της κοινωνίας στην οποία μεγάλωσαν.
Αυτό στο μεταξύ ίσως να παρουσιάζει και ενδιαφέροντες παραλληλισμούς με το Κυπριακό! Εγώ, για παράδειγμα, δυσκολεύομαι να πάω στα κατεχόμενα, επειδή νιώθω πως θα προδώσω τους δικούς μου που είναι πρόσφυγες. Μπορεί ανάλογες δυναμικές να παίζουν και με το γκειλίκι. Η δυσάρεστη αυτή αίσθηση ότι κάποιους απογοητεύεις.
Γκέι άντρες έκλυτοι και σαρκικοί. Πώς τοποθετείσαι;
Αυτό δεν είναι αλήθεια. Νομίζω ότι οι περισσότεροι αναγκάζονται να γίνονται πολύ σαρκικοί, αφού για να βρεις κάτι συναισθηματικό εξαρτάται πολύ από τις κοινωνικές δομές, που είθισται για τους γκέι άντρες να προωθούν το σαρκικό. Πιστεύω βασικά πως το σαρκικό είναι για τους περισσότερους απλά μια έκπτωση από αυτό που κατά βάθος πραγματικά επιθυμούν να αποκτήσουν. Λειτουργεί δηλαδή ως υποκατάστατο αυτού που στα αγγλικά θα ονομάζαμε intimacy. Επιπλέον, νομίζω ότι μια τέτοια προσέγγιση είναι πολύ πατριαρχική, αφού και οι γυναίκες έχουν σαρκικές ανάγκες, εξίσου ισχυρές. Σύμφωνα όμως με τις επικρατούσες κοινωνικές συμβάσεις, αν μια γυναίκα έχει ορμές θεωρείται τσούλα ενώ αντίστοιχα ένας άντρας θα θεωρηθεί alpha male. Συνεπώς, δεν είναι κάτι απαραίτητα εγγενές.
Ο φασισμός δεν είναι ιδεολογία, είναι λαϊκισμός
Θα ήθελα το σχόλιο σου αναφορικά και με το φαινόμενο το ίδιο το λοάτκι κίνημα να διασπάται. Έχουμε πχ τους πιο «συμβατικούς» οργανωμένους ακτιβιστές και τους πιο «αντιδραστικούς» «αναρχικούς» (anarchoqueers) που χαρακτηρίζουν τους οργανωμένους «homonormatives» και που δηλώνουν εναντίον κοινωνικών μοντέλων που εφαρμόζουν τα στρέιτ ζευγάρια, όπως είναι ο γάμος και η υιοθεσία παιδιών.
Πιστεύω πως, ανεξαρτήτως αν τον υποστηρίζεις ηθικά ή όχι, ο γάμος, όπως και η κατάταξη στον στρατό, έχει τη σημασία του. Είναι πάρα πολύ σημαντικό οι ομόφυλες σχέσεις να αντιμετωπίζονται ισότιμα με τις ετερόφυλες. Τα νομοθετήματα δεν έχουν μόνο εκτελεστική φύση, επιδρούν και σε κοινωνικό επίπεδο. Ακόμη λοιπόν κι αν είσαι εναντίον του γάμου, εάν τα στρέιτ ζευγάρια έχουν δικαίωμα σε αυτό και τα γκέι όχι, είναι δήλωση πως οι γκέι σχέσεις είναι λιγότερο νόμιμες και δεν είναι σοβαρές. Πρέπει δηλαδή ο γκέι γάμος να είναι νόμιμος και από κει και έπειτα να είναι επιλογή του καθενός το τι θα πράξει.
Πιστεύω όμως ταυτόχρονα, πως η έννοια του homonormativity (ομοκανονικότητα), όπως τουλάχιστον χρησιμοποιείται διεθνώς, έχει επίσης τη σημασία της. Στην Αγγλία π.χ, τα τελευταία χρόνια υπήρχε εντός του γκέι κινήματος αυτό το «ρεύμα», το οποίο υπεδείκνυε πως για να διεκδικήσεις δικαιώματα έπρεπε να δείξεις στους στρέιτ πως μπορούσες να λειτουργήσεις με τους δικούς τους, πανομοιότυπους όρους. Να είσαι ως άντρας, για παράδειγμα, εξίσου αρρενωπός. Εν μέρει, αυτό ίσως να ερμηνεύεται ως αντίδραση στην εκπροσώπηση των γκέι στα media στις δεκαετίες του εβδομήντα και ογδόντα, όπου ένας ομοφυλόφιλος άντρας έπρεπε στερεοτυπικά πάντοτε να παρουσιάζεται ως θηλυπρεπής, comic relief και καρικατούρα. Σειρές όπως το «Hello, Hello», το «Are you being served» και ξέρω γω τι, είναι ενδεικτικές.
Αν και αρχικά λοιπόν η αντίδραση σε αυτό το στερεότυπο φάνηκε υγιής, η κριτική που προέρχεται σήμερα από το homonormativity λέει πως έχουμε τελικά φτάσει στο σημείο να γινόμαστε φοβικοί με πράγματα όπως η θηλυπρέπεια στους άντρες και η αρρενωπότητα στις γυναίκες. Μέσα στην ομπρέλα των γκέι υπάρχει όμως μεγάλη πολυχρωμία ανθρώπων! Υπάρχουν άνθρωποι που είναι πολύ camp και άλλοι που είναι πολύ butch, και αυτό είναι εντάξει!
τα Prides είναι ψυχοθεραπεία για τους γκέι
Για τα γκέι prides, τί πιστεύεις;
Θα προσπαθήσω να αφαιρέσω την πολιτική διάσταση και να σου περιγράψω πώς το βιώνω εγώ προσωπικά. Τα γκέι prides είναι για μένα κάτι μαγικό! Είναι μια μέρα κατά τη διάρκεια της οποίας όλες οι μικροαπειλές που βιώνει στην καθημερινότητά του ένας γκέι άνθρωπος, όπως για παράδειγμα τα κοιτάγματα και το φλερτ, εξαφανίζονται. Αισθάνεσαι ξαφνικά ότι γίνεσαι μέρος της πλειοψηφίας και ότι ο ερωτισμός είναι πιο διάχυτος, έξω μάλιστα απ' τον χώρο που παραδοσιακά θεωρείται 'reserved' για σένα, όπως είναι συγκεκριμένα μπαρ ή κλαμπ. Εκείνη τη μέρα βρίσκεσαι σε δημόσιο μέρος, στον δρόμο ή σε ένα πάρκο και μπορείς να φλερτάρεις απενοχοποιημένα, χωρίς αυτή την αίσθηση απειλής που κουβαλάς σε όλη την υπόλοιπή σου ζωή. Μεγάλη σημασία έχει επίσης ότι παρόντες είναι και πολλοί στρέιτ φίλοι σου. Είναι πολύ μεγάλη ψυχολογική τόνωση να υπογραμμίζεται αυτή η αλληλεγγύη.
Ίσως είναι δύσκολο να το περιγράψεις σε ανθρώπους που δεν το βιώνουν, τα Prides ομως είναι ψυχοθεραπεία για τους γκέι!
Ισίδωρε, κλείνοντας θα θέλαμε το σχόλιο σου και σχετικά με την παγκόσμια έξαρση ακραίων, νεοφασιστικών ιδεών. Πιστεύεις πως η αισθητή πρόοδος των τελευταίων δεκαετιών στα γκέι ζητήματα κάνει πισωγυρίσμα;
Σίγουρα ναι! Πρώτα και καλύτερα στην Αμερική, όπου ο Τραμπ ακυρώνει μια σειρά από νομοσχέδια που προστατεύουν την κοινότητα. Ο φασισμός όμως δεν είναι ιδεολογία, είναι λαϊκισμός! Πιο συγκεκριμένα είναι ένας λαικιστικός οπορτουνισμός, που ως στόχο του έχει να επινοεί συγκρούσεις, ταυτοποιόντας ομάδες και υπογραμμίζοντας τις φερόμενες ως μεταξύ τους ανταγωνιστικές διαφορές.
Στη βάση του ο φασισμός είναι επιπλέον μία εξιδανίκευση του μπρουτάλιτι. Αν δηλαδή είσαι γυναίκα, μετανάστης ή γκεί, αυτόματα κατατάσσεσαι σε μειονεκτική θέση, αφού ο φασισμός θα σου υποδείξει πως αυτοί είναι άνθρωποι που διεκδικούν δικαιώματα εις βάρος άλλων. Όταν έρθει πχ ο μετανάστης, ο λαϊκιστής φασίστας θα σου πει ότι σου κλέβει τη δουλειά και σου παίρνει το επίδομα. Αν είσαι γκέι που διεκδικεί γκέι γάμο πάει να πει πως θες να καταστρέψεις τον στρέιτ. Αν είσαι μαύρος που κάνει πορεία εναντίον της αστυνομικής βίας, θα σε κατηγορήσουν ότι δεν ενδιαφέρεσαι για τις άσπρες ζωές, το λεγόμενο All Lives Matter. Aν είσαι γυναίκα φεμινίστρια θα σε κατηγορήσουν ότι μισείς τους άντρες και τους μειώνεις και ούτω καθεξής. Μια πάγια τακτική, που πέρα απ' τις συγκρούσεις, αποσκοπεί και στο να κατακερματίζεται η αλληλεγγύη μεταξύ ανθρώπων που αντιμετωπίζουν παρόμοιες πιέσεις και προβλήματα.
Χρειάζεται λοιπόν δράση, συντεταγμένη και συνεχής!
Φωτογραφίες από Pexels
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου