Τρανσφοβία στην Ελλάδα- Μίντια βαμπίρ στάζουν αίμα θηλυκοτήτων

 

Η υποκρισία της ΕΛ.ΑΣ. και των μίντια ήρθε να επιβεβαιώσει την απόλυτη παραβίαση του νόμου της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου 4491/2017 από τις Αρχές

Τα ΜΜΕ επαναθυματοποιούν τα θύματα και, αντί για σεβασμό στην ανθρώπινη υπόσταση, αντικειμενοποιούν τις νεκρές θηλυκότητες. Φτιάχνουν «είδωλα» και ρόλους προς πώληση. Τίτλοι και ρεπορτάζ στάζουν αίμα και έννοιες όπως συμπερίληψη, ορατότητα, ισότητα, δικαιώματα παραμένουν άγνωστες, για να ανακαλύψουν ξανά ότι «γνώριζαν» τελικά τι θα πει misgendering και γυναικοκτονία στο επόμενο θύμα.

H είδηση για τη γυναικοκτονία της Άννας Ιβάνκοβα αναπαράχθηκε ταχύτητα στα μίντια κυρίως λόγω της φρικαλεότητας του εγκλήματος. Αρχικά με όρους κακοποιητικούς, γιατί ακόμα και στη δολοφονία της δεν ήταν αποδεκτό το φύλο με το οποίο επέλεξε να ζει. Το misgendering αφαίρεσε από τη νεκρή τρανς γυναίκα βίαια την ταυτότητά της.

Η λιτή ανακοίνωση που αναπαράχθηκε από τα μέσα έκανε λόγο για «νεκρό άνδρα» στην περιοχή του Άγιου Παντελεήμονα και «θύμα κουβανικής καταγωγής». Η μη αναγνώριση της ταυτότητας, της θηλυκότητας, κατά κύριο λόγο από την αστυνομία, που έδωσε την αρχική πληροφόρηση, παρόλο που προφανώς γνώριζε την ταυτότητα του θύματος, αλλά και από τα μίντια που έσπευσαν άκριτα να την αναπαράγουν, ήταν άλλη μια απόδειξη της ιδιαίτερα συντηρητικής λειτουργίας των θεσμών και της κυριαρχίας των πατριαρχικών στερεοτύπων, που δεν αποδέχονται καμία άλλη ταυτότητα εκτός από την ανδρική.

Ο σεξισμός και ο ρατσισμός συνέπεσαν στη γυναικοκτονία της Άννας, ενώ η υποκρισία της ΕΛ.ΑΣ. και των μίντια ήρθε να επιβεβαιώσει την απόλυτη παραβίαση του νόμου της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου 4491/2017 από τις Αρχές, αλλά κυρίως τη μεγάλη ανάγκη που υπάρχει για πολιτικές συμπερίληψης και αποδοχής των θηλυκοτήτων και της διαφορετικότητας.

Τρανσφοβία και επαναθυματοποίηση

Μπορεί πρόσκαιρα τα μίντια και η ΕΛ.ΑΣ. να θυμήθηκαν τι σημαίνει «misgendering», αλλά, πέρα από την αλληλομετάθεση ευθυνών, είναι μάλλον αμφίβολο αν θα συμπεριλάβουν πολιτικές συμπερίληψης και ισότητας όλων.

Και μπορεί μετά τις σφοδρές αντιδράσεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας να απέδωσαν τελικά την ταυτότητα του θύματος, αλλά τότε οι περιγραφές του θέματος ακολούθησαν την τύχη που έχουν τα «άγρια» εγκλήματα, δηλαδή την αποσιώπηση της έμφυλης διάστασης των γυναικοκτονιών. Αιμοσταγείς τίτλοι, ρεπορτάζ με όλες τις τραγικές λεπτομέρειες ήρθαν να αντικαταστήσουν την αδιαφορία. Έθεσαν στο κέντρο την Άννα κάνοντάς την «είδωλο», μια καρικατούρα που γράφει «ιδανικό θύμα» και μαζί μ’ αυτή υφέρπει η έμμεση αιτιολόγηση του δράστη: αφού ήταν ένα «ιδανικό θύμα», έγινε και εύκολος στόχος.

Παράλληλα, το θέμα «πουλιέται» με στοιχεία σεναριακού τύπου και πρόκλησης ενδιαφέροντος μέσω της φρίκης και της έλξης που συχνά έχει το κοινό -τηλεοπτικό, αναγνωστικό, διαδικτυακό- για τις περιγραφές εγκλημάτων. Και όπως σταθερά συμβαίνει στην κάλυψη θεμάτων στα μίντια που αφορούν έμφυλα εγκλήματα, η έμφυλη βία, ο μισογυνισμός, η τρανσφοβία αποσιωπώνται κάτω από τίτλους γιγάντιους -«άγρια δολοφονία», «στυγερή δολοφονία»- που κρύβουν τα έμφυλα αίτια ή, ακόμα χειρότερα, τίτλους που περιγράφουν τα αίτια -«μίσος και πάθος για την τρανς»-, οι οποίοι ουσιαστικά αιτιολογούν το έγκλημα και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την επανάληψή του.

Ο «ξεχασμένος» Νόμος 4491/2017

Συγκεκριμένα, ο Νόμος 4491/2017, τον οποίο «ξέχασαν» η ΕΛ.ΑΣ και τα μίντια, αναφέρει: «Το πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του ως στοιχείου της προσωπικότητάς του και δικαίωμα στον σεβασμό της προσωπικότητάς του με βάση τα χαρακτηριστικά φύλου του (άρθρο 1). Ως ταυτότητα φύλου νοείται ο εσωτερικός και προσωπικός τρόπος με τον οποίο το ίδιο το πρόσωπο βιώνει το φύλο του, ανεξάρτητα από το φύλο που καταχωρίστηκε κατά τη γέννησή του με βάση τα βιολογικά του χαρακτηριστικά».

Τα προγράμματα εκπαίδευσης των αστυνομικών που γίνονται στην ΕΛ.ΑΣ. αδιαμφισβήτητα είναι σε θετική κατεύθυνση, χρειάζεται όμως συντονισμένη προσπάθεια από την Πολιτεία για τη συμπερίληψη. Απαιτούνται ειδικά προγράμματα συμπερίληψης στα μίντια, σεμινάρια εκπαίδευσης σε δημοσιογράφους, δέσμευση των καναλιών να σέβονται τη θεσπισμένη νομολογία. Απαιτούνται συγκεκριμένες εκπαιδευτικές δράσεις αποδοχής ξεκινώντας από τις μικρές ηλικίες. Θυμάστε όλ@ τι έγινε όταν μια δασκάλα πρόβαλε την ταινία «Αγόρια στο ντους»; Αλήθεια, ποια ήταν η στήριξη που είχε από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας;

Δυστυχώς, πολιτικές συμπερίληψης και ισότητας δεν φαίνεται να είναι προτεραιότητα της κυβέρνησης. Χωρίς αντίστοιχα μέτρα, ποιον μπορεί να πείθουν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τη θεσμοθέτηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών στον αέρα μια συνέντευξης στο ΒΒC; Άλλη μία επικοινωνιακού χαρακτήρα κίνηση, προς ενίσχυση μιας ψευτοπροοδευτικότητας, που δεν θα έχει καμία αντανάκλαση στην κανονική ζωή των ανθρώπων. Αντίθετα, αυτό που παρατηρείται είναι ότι, αντί να υιοθετούνται πρακτικές και προγράμματα συμπερίληψης των θηλυκοτήτων, προγράμματα στήριξης της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και των παιδιών ΛΟΑΤΚΙ+, αντί για εκπαιδευτικά προγράμματα στην κατεύθυνση της ορατότητας, της συμπερίληψης και της αποδοχής στα σχολεία, ιδρύονται υπουργεία για την οικογένεια, που έχουν ως στόχο όχι να επιλύσουν τις ανισότητες, αλλά να τις υπερμεγεθύνουν, αφού βασίζονται στα πατριαρχικά, αναχρονιστικά μοντέλα γι’ αυτή. Η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα παραμένει όχι μόνο στο περιθώριο της κοινωνίας, αλλά σε διαρκή στιγματισμό και στοχοποίηση.