ΤΟ ΘΕΜΑ: Ομοφοβία και fake news

Εχει παραγίνει το κακό με τα fake news. Οχι μόνο σε ό,τι αφορά την παραγωγή τους, αλλά και σε ό,τι αφορά την άκριτη καταγγελία τους. Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει πάντα με τις νέες έννοιες στην Ελλάδα: μετατρέπονται σε κοσκινάκι που δεν ξέρουμε πού να το κρεμάσουμε και το βάζουμε παντού. 
Ετσι, όταν της μόδας ήταν η «ιδιωτικότητα», δόθηκαν μάχες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των πολιτών στους... δημόσιους χώρους, όπως οι πλατείες. Τώρα που δικαίως υπάρχει κατακραυγή κατά του ρατσισμού, όλα είναι ρατσιστικά εγκλήματα· σύνδεσμοι κληρικών, για παράδειγμα, μιλούν για «θρησκευτικό ρατσισμό», επειδή κινδύνευσαν να βγουν από το ενιαίο μισθολόγιο του Δημοσίου. Και μετά ήρθε ο τρόμος για τα fake news. O κ. Νίκος Παππάς, που το βράδυ των capital controls (26.6.2015) δήλωνε ότι το «ερώτημα του δημοψηφίσματος (σ.σ.: αφορούσε το Preliminary Debt Sustainability Analysis) είναι πάρα πολύ σαφές (...) θα ξημερώσει μια πολύ όμορφη μέρα...», είπε επίσης ότι τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ «καλώς δεν εμφανίζονται στον ΣΚΑΪ, διότι το κανάλι έχει μετατραπεί σε βιομηχανία fake news» (ΕΡΤ 19.9.2018). 
 Το θέμα των fake news είναι πολύπλοκο και μόνο ο κ. Ντόναλντ Τραμπ και ο ημέτερος υπουργός το έχουν λύσει, με τον δικό τους, αφοριστικό τρόπο. Fake news δεν είναι η μετάδοση μιας λανθασμένης πληροφορίας, από τη στιγμή που αναφέρεται η πηγή. Μπορεί να αμφισβητηθεί η επαγγελματική επάρκεια ή η δημοσιογραφική κρίση αυτού που αναμεταδίδει κάτι ψευδές, αλλά δεν είναι ένοχος παραγωγής fake news· η πηγή του πιθανότατα είναι. Υπό την έννοια αυτή, είναι άδικο να στοχοποιούνται δημοσιογράφοι που μετέδωσαν την αληθή πληροφορία «σύμφωνα με αστυνομικές πηγές» πως ο θάνατος του Ζακ Κωστόπουλου προήλθε από το α΄ ή το β΄, ακόμη και αν το α΄ ή το β΄ αποδείχθηκαν ψευδή. Τα ΜΜΕ μετέφεραν ό,τι είπαν οι αστυνομικές πηγές, όπως και τα ίδια ΜΜΕ μετέφεραν την ορθή διήγηση του κ. Γρηγόρη Βαλλιανάτου ότι ο φονευθείς δεν πήγε να ληστέψει, αλλά για να προφυλαχθεί. 
 Βεβαίως, υπάρχει πάντα το ζήτημα της εξάρτησης των δημοσιογράφων από τις πηγές τους· είναι πιο εμφανές στους αστυνομικούς συντάκτες επειδή ασχολούνται με κατά κανόνα ευαίσθητα θέματα. Αλλά αυτό είναι άλλης τάξης πρόβλημα που πρέπει να συζητηθεί. Οπως επίσης είναι άλλης τάξης, κοινωνικό πρόβλημα, αν οι λαθεμένες εκτιμήσεις των αστυνομικών πηγών έγιναν ευκολότερα πιστευτές από την ορθή μαρτυρία του κ. Βαλλιανάτου. Οταν αυτά τα ξεχωριστά προβλήματα μπαίνουν στο μπλέντερ που λέγεται fake news, φτάνουμε σε λάθος συμπεράσματα, κι αυτό δεν είναι το χειρότερο. Καταλήγουμε σε διαγωνισμό κραυγών ανάμεσα σε κουφούς, εξασφαλίζοντας πως ούτε η δημοσιογραφία θα γίνει καλύτερη, αλλά ούτε η ομοφοβία στην κοινωνία θα καταπολεμηθεί. Έντυπη έκδοση της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ