Ένας νεαρός γκέι και μια «Ιερή Πόρνη» στις Νύχτες Πρεμιέρας στην Αθήνα

Δυο από τις πιο πολυσυζητημένες δημιουργίες του Γερμανού σκηνοθέτη φιλοξενούνται σήμερα στην Ταινιοθήκη και στις πετυχημένες προβολές του αφιερώματος «Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ και ξερό ψωμί!». Μια εκδήλωση που οργανώνουν από κοινού το Ινστιτούτο Goethe Αθήνας, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας- ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος.

19:00 ΦΥΛΑΧΤΕΙΤΕ ΑΠΟ ΜΙΑ ΙΕΡΗ ΠΟΡΝΗ / WARNUNG VON EINER HEILIGEN NUTTE  (1970,103’)
Παίζουν: Λου Καστέλ, Έντι Κόνσταντιν, Χάνα Σιγκούλα, Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, Μαργκαρέτε φον Τρότα, Ούλι Λόμελ

Η ταινία που σηματοδοτεί το πέρασμα του Φασμπίντερ από τις πιο αφηρημένες κινηματογραφικές φόρμες στα πειράματά του με το μελόδραμα δεν θα μπορούσε παρά να είναι αυτoαναφορική – κάτι σαν ανακεφαλαίωση εφ’ όλης της ύλης, εκ βαθέων εξομολόγηση και υπενθύμιση πως το σινεμά, όπως και η ζωή, δεν είναι παρά μια παρατεταμένη αίσθηση εκκρεμότητας. 

Κάπου σε ένα ξενοδοχείο στην Ισπανία, μια ομάδα ηθοποιών περιμένει τον σκηνοθέτη, αλλά και μια σημαντική χρηματοδότηση για να ολοκληρωθούν τα γυρίσματα μιας ταινίας με τον εύγλωττο τίτλο «Πατρίδα ή Θάνατος». Η διαστολή του χρόνου τους τούς επιτρέπει να απελευθερώσουν τα πιο μύχια ένστικτά τους, που τους οδηγούν σε πράξεις κωμικές ή τραγικές, αλλά οπωσδήποτε βίαιες. Εδώ ο Φασμπίντερ αφηγείται πλαγίως τις περιπέτειες των γυρισμάτων της προηγούμενης ταινίας του, «Whity» (1971), αλλά μιλά ευθαρσώς για την αναπόφευκτη σύγκρουση που καραδοκεί σε κάθε απόπειρα ομαδικής πράξης. 

Η έντονη χρωματική παλέτα (στα όρια της ποπ αρτ) και ο ήμερος ήλιος της Αλμερίας που φωτίζει τα πρόσωπα των ηθοποιών –και τακτικότερων συνεργατών του Φασμπίντερ– κάνει ακόμα πιο έντονες τις σκιές που ρίχνει η εξουσία στα παιχνίδια της σεξουαλικότητας και της ανθρώπινης δημιουργίας. Γκέλυ Μαδεμλή

21:00 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΤΥΧΗΣ / FAUSTRECHT DER FREΙΗΕΙT  (1974, 123’)
Παίζουν: Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, Πέτερ Σάτελ, Χάρι Μπέαρ, Κάρλχαϊνζ Μπεμ

Πρώην τσιρκολάνος και νυν άνεργος ηθοποιός, ο Φραντζ κερδίζει στο λαχείο ένα μεγάλο χρηματικό ποσό και σχετίζεται ερωτικά με τον σνομπ γιο μιας χρεοκοπημένης οικογένειας επιχειρηματιών, ο οποίος τον εκμεταλλεύεται για να καπηλευτεί την περιουσία του. Φαίνεται, ωστόσο, ότι ολόκληρος ο αδίστακτος κύκλος του γιου έχει ως στόχο του να εκμεταλλευτεί τον πρόθυμο και ερωτοχτυπημένο νεαρό. 

Διηγούμενος την περίπτωση ενός καλοκάγαθου και αθώου άντρα (τον υποδύεται ο ίδιος ο Φασμπίντερ) ο οποίος κατασπαράζεται από μια αγέλη ανθρωπίνων τεράτων, απλούστατα επειδή στον κανιβαλιστικό σημερινό κόσμο εξακολουθεί να εφαρμόζεται και να υπερισχύει ο νόμος του δυνατότερου, ο Γερμανός σκηνοθέτης επιστρέφει στη μόνιμη προβληματική του περί εμπορεύσιμων σχέσεων και συναισθηματικού σαδομαζοχισμού, τοποθετώντας την, και για πρώτη φορά τόσο ανοιχτά και αδιάκριτα στο σινεμά, σε έναν γκέι μικρόκοσμο. 

Η απόφαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα η ταινία να προκαλέσει ένα μικρό θόρυβο στην εποχή της, εξαιτίας της ειλικρίνειας και της φυσικότητας με την οποία αντιμετώπιζε τον ομοφυλοφιλικό τρόπο ζωής, αλλά και λόγω της επικριτικής στάσης που επέλεγε να τηρήσει απέναντι στους ήρωές της, με εξαίρεση τον άμοιρο πρωταγωνιστή της. Μια στάση που πολλοί βιάστηκαν να προδικάσουν ως ομοφοβική, έστω κι αν προερχόταν από ένα δημιουργό ο οποίος ουδέποτε έκρυψε τις δικές του σεξουαλικές προτιμήσεις προς το ίδιο φύλο, και στυγνά κυνική, παρ' όλο που η συμπάθεια και αγάπη του Φασμπίντερ προς πάσης φύσεως κατατρεγμένο είναι κι εδώ δεδομένη. Για τους πιο ψύχραιμους και οξυδερκείς θεατές, το «Παιχνίδι της Τύχης» παραμένει μια από τις πιο προσωπικές και μελαγχολικές ταινίες στην καριέρα του σκηνοθέτη. Λουκάς Κατσίκας