ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΣΤΗ ΠΡΑΞΗ ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, «ο περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμος του 2015 (αρ. 184(Ι)/2015) τέθηκε σε ισχύ με τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 9/12/2015. Ο νόμος εισάγει στην κυπριακή έννομη τάξη το θεσμό της Πολιτικής Συμβίωσης (ΠΣ). Η βασική αρμοδιότητα σε ό,τι αφορά στη σύναψή της αποδίδεται στο Ληξίαρχο που είναι ο Έπαρχος`.
Στο νόμο ορίζεται η «Πολιτική Συμβίωση» ως η σχέση συμβίωσης που αναγνωρίζεται δυνάμει του νόμου. Η σύναψή της, εξαιρουμένου του περί Υιοθεσίας Νόμου, έχει τα αντίστοιχα αποτελέσματα και συνέπειες ως εάν να είχε τελεστεί γάμος δυνάμει των διατάξεων του περί Γάμου Νόμου και οποιαδήποτε αναφορά σε νομοθεσία της Δημοκρατίας σε «σύζυγο» θα ερμηνεύεται ως αναφορά και σε Συμβίο σε ΠΣ. Ο νόμος δεν καθορίζει το φύλο των προτιθέμενων προσώπων να συνάψουν μεταξύ τους ΠΣ.
Για να συνάψουν ΠΣ ενδιαφερόμενα πρόσωπα παρουσιάζονται αυτοπροσώπως, στα γραφεία της Επαρχιακής Διοίκησης και ειδικότερα ενώπιον του Ληξίαρχου, ή εξουσιοδοτημένου από τον ίδιο Λειτουργού, της επαρχίας στην οποία διαμένει ένα εξ’ αυτών ή, σε περίπτωση που δεν διαμένουν μόνιμα στη Δημοκρατία, της επαρχίας της επιλογής τους. Για τον καθορισμό της διαμονής πρέπει να επιδειχθεί κάποιο έγγραφο/τεκμήριο, όπως για παράδειγμα πιστοποίηση από τον Κοινοτάρχη ή αντίγραφο λογαριασμού υπηρεσίας κοινής ωφελείας.

Για τη σύναψη της ΠΣ απαιτείται η ελεύθερη συναίνεση των προσώπων που προτίθενται να τη συνάψουν, όπως αυτή ορίζεται με το άρθρο 5 του νόμου.

Τα προτιθέμενα να συνάψουν ΠΣ πρόσωπα υποβάλλουν συμπληρωμένο και υπογεγραμμένο από τα ίδια το έντυπο με τίτλο «Έντυπο Πολιτικής Συμβίωσης». Μαζί με το εν λόγω έντυπο, έκαστο πρόσωπο παρουσιάζει τα ακόλουθα έγγραφα:
α) δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο ή άλλο ισότιμο ταξιδιωτικό έγγραφο·
β) ένορκη δήλωση ότι δεν έχει συνάψει άλλο γάμο ή άλλη ΠΣ, ότι δεν γνωρίζει την ύπαρξη κωλύματος και ότι εξασφαλίστηκε κάθε αναγκαία συγκατάθεση·
(γ) πιστοποιητικό ελευθερίας.
Πιστοποιητικό ελευθερίας από τις κυπριακές αρχές πρέπει να εξασφαλίζουν από το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (ΤΑΠΜ) Κύπριοι, όπως και μη Κύπριοι οι οποίοι διαμένουν στη Δημοκρατία με οποιοδήποτε μόνιμο καθεστώς παραμονής. Οι τελευταίοι προσκομίζουν επιπρόσθετα αντίστοιχο πιστοποιητικό και από τις αρχές της χώρας καταγωγής τους. Πιστοποιητικό ελευθερίας που εκδίδεται από αρχές άλλου από τη Δημοκρατία κράτους, πρέπει να προσκομίζεται δεόντως επικυρωμένο και επισήμως μεταφρασμένο στην ελληνική ή αγγλική γλώσσα. Ένορκη δήλωση γίνεται στον Πρωτοκολλητή Επαρχιακού Δικαστηρίου. Η ίδια δήλωση θα χρησιμεύει τόσο για τη σύναψη ΠΣ όσο και για την εξασφάλιση πιστοποιητικού ελευθερίας.
Στην περίπτωση που ο Ληξίαρχος ικανοποιηθεί από τα υποβληθέντα έγγραφα, καλεί τους ενδιαφερόμενους σε ενώπιόν του δήλωση ότι συμφωνούν στη σύναψη ΠΣ και τους αναγινώσκει δήλωση. Στη συνέχεια, υπογράφουν το «Έντυπο Πολιτικής Συμβίωσης» δύο μάρτυρες οι οποίοι θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Ο Ληξίαρχος συμπληρώνει την ημερομηνία καταχώρησης που καθορίζει την έναρξη της ισχύς της ΠΣ και υπογράφει το «Εντυπο Πολιτικής Συμβίωσης». Στη συνέχεια, οι ενδιαφερόμενοι καταβάλλουν το καθορισμένο τέλος των 90 ΕΥΡΩ που έχει καθορίσει με διάταγμά του ο Υπουργός Εσωτερικών.

Με την καταβολή του τέλους ο Ληξίαρχος εκδίδει και επιδίδει σε αμφότερους τους Συμβίους, όπως ονομάζονται πλέον τα μέρη σε ΠΣ, δεόντως υπογεγραμμένο και σφραγισμένο έγγραφο που φέρει τον τίτλο «Πιστοποιητικό Πολιτικής Συμβίωσης». Αντίγραφο του εν λόγω πιστοποιητικού ο Ληξίαρχος αποστέλλει για σκοπούς τήρησης μητρώου στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο που είναι ο Διευθυντής του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (ΤΑΠΜ). Συμβίοι, μαζί ή ξεχωριστά, και εφόσον καταβάλουν τέλος ύψους 15 ευρώ, μπορούν σε μεταγενέστερο στάδιο να εξασφαλίσουν από το Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο πιστοποιημένο αντίγραφο του πιστοποιητικού.
Η ΠΣ μπορεί να λυθεί με τους ακόλουθους τρόπους:Με έγγραφη κοινή Δήλωση των Συμβίων,  με διάταγμα του Δικαστηρίου της επαρχίας στην οποία αυτό έχει συναφθεί,αυτοδικαίως, σε περίπτωση  που συνάπτεται γάμος μεταξύ των Συμβίων· ή με το θάνατο ενός εκ των συμβίων ή και των δύο Συμβίων.
Η έγγραφη κοινή Δήλωση των συμβίων (i) γίνεται αυτοπροσώπως στην παρουσία του Ληξίαρχου ενώπιον του οποίου έχει αρχικά συναφθεί η ΠΣ και δύο τουλάχιστον μαρτύρων. Ο Ληξίαρχος καταχωρεί τη Δήλωση στο Μητρώο του και αποστέλλει αντίγραφό της στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο. Η λύση με κοινή Δήλωση τίθεται σε ισχύ σε 60 μέρες από την ημερομηνία καταχώρησης της δήλωσης, εκτός αν οι Συμβίοι αποσύρουν τη δήλωση λύσης της ΠΣ με άλλη έγγραφη κοινή Δήλωσή τους, η οποία γίνεται με την ίδια διαδικασία με την οποία υποβάλλεται η κοινή Δήλωση.
Οι Επαρχιακές Διοικήσεις θα ξεκινήσουν να παρέχουν σχετικές υπηρεσίες για τη σύναψη ΠΣ από τη Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2015. Πληροφοριακό υλικό, έντυπα και στοιχεία επικοινωνίας θα δημοσιευθούν στο διαδίκτυο.